Μύθοι και αλήθειες για τις επαναλαμβανόμενες αποβολές

Μύθοι και αλήθειες για τις επαναλαμβανόμενες αποβολές20/10/2016 21:30
[Μύθοι και αλήθειες για τις επαναλαμβανόμενες αποβολές]Οι επαναλαμβανόμενες αποβολές είναι μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που μπορεί να αντιμετωπίσουν τα ζευγάρια που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί. Παρότι, όμως, είναι σχετικά συνηθισμένες (εκδηλώνονται περίπου στο 1% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας), περιβάλλονται από πολλούς μύθους.

Ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Yποβοηθούμενη Aναπαραγωγή, διαλύει μερικούς από τους συνηθέστερους.

Μύθος 1: Φταίει κάτι που κάνει η γυναίκα. Όταν μια γυναίκα αποβάλλει μπορεί να κατηγορήσει τα πάντα, από το ότι έκανε ένα ταξίδι με αεροπλάνο έως τη γενική καθαριότητα στο σπίτι.

Ωστόσο, όταν οι αποβολές είναι επαναλαμβανόμενες (καθ’ ε?ξιν), δηλαδή όταν η γυναίκα έχει χάσει τρεις ή περισσότερες διαδοχικές κυήσεις, τέτοιου είδους «αιτίες» δεν υπάρχουν.

Αντιθέτως, η συντριπτική πλειονότητά τους (το 50-75%) οφείλονται σε τυχαία σφάλματα κατά τη γονιμοποίηση ή την ανάπτυξη του εμβρύου (π.χ. χρωμοσωμικές ανωμαλίες ή ανωμαλίες διάπλασης), που είναι μεν ασύμβατα με τη ζωή αλλά δεν έχουν συγκεκριμένη ιατρική αιτία ούτε σχετίζονται με συνήθειες ή πράξεις της εγκύου.

Σε μικρό ποσοστό (περίπου 3-5% των περιπτώσεων) η αιτία μπορεί να είναι κάποιος κληρονομούμενος γενετικός παράγοντας, όπως η αποκαλούμενη μετάθεση χρωμοσωμάτων, κατά την οποία τμήμα ενός χρωμοσώματος μεταφέρεται είτε σε ένα άλλο χρωμόσωμα είτε σε ένα άλλο τμήμα του ίδιου χρωμοσώματος. Οι συχνο?τεροι τυ?ποι τέτοιου είδους γενετικού παράγοντα ει?ναι οι ισοζυγισμε?νες αμοιβαι?ες μεταθε?σεις η? μεταθε?σεις Robertson.

Μια άλλη πιθανή αιτία είναι κάποια συγγενής (εκ γενετής) ανωμαλία της μήτρας. Αν και δεν ει?ναι γνωστή η ακριβη?ς συμβολη? αυτών των ανωμαλιω?ν στην επι?πτωση των καθ’ ε?ξιν αποβολω?ν, όλες οι γυναι?κες με απώλεια τριών ή περισσότερων διαδοχικών κυήσεων πρέπει να υποβα?λλονται σε υπερηχογραφικη? εξε?ταση της πυε?λου για την αξιολόγηση της ανατομι?ας και της μορφολογι?ας της μη?τρας. Η εξέταση πρέπει να γίνεται με τις σύγχρονες μεθόδους της υδροϋπερηχογραφι?ας και της τρισδια?στατης υπερηχογραφι?ας, που μερικές φορές επαρκούν για τη διάγνωση και καθιστούν περιττε?ς πρόσθετες εξετα?σεις ο?πως η υστεροσκο?πηση και η λαπαροσκο?πηση. Η χρη?ση της υστεροσαλπιγγογραφι?ας ως μεθο?δου πληθυσμιακου? ελε?γχου σε γυναι?κες με καθ’ε?ξιν αποβολε?ς ει?ναι υπο? αμφισβη?τηση.

Άλλες πιθανές αιτίες είναι η ανεπάρκεια τραχήλου, ενδοκρινικοί παράγοντες (επιδημιολογικα? δεδομε?να ε?χουν δει?ξει συσχε?τιση μεταξυ? των καθ’ ε?ξιν αποβολω?ν και του υποθυρεοειδισμου? και του σακχαρω?δους διαβη?τη), η παχυσαρκία (αυξάνει τον κίνδυνο καθ’ έξιν αποβολών κατά 3,5 φορές), το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο (μπορεί να προκαλέσει θρόμβωση που οδηγεί σε απώλεια του εμβρύου μετά την 10η εβδομάδα της κύησης), η ανεπάρκεια ορισμένων ενζύμων κ.λπ.

Σε κάθε περίπτωση, όλα τα ζευγα?ρια με ιστορικο? καθ’ ε?ξιν αποβολω?ν θα πρε?πει να υποβα?λλονται σε ε?λεγχο καρυοτυ?που περιφερικου? αι?ματος. Η διαπι?στωση ανω?μαλου καρυοτυ?που εγει?ρει την ανα?γκη παραπομπη?ς του ζευ?γους σε κλινικο? γενετιστη? για να εξεταστούν οι πιθανο?τητες μελλοντικη?ς υγιου?ς κυ?ησης.

Σε περίπτωση νέας αποβολής θα πρέπει να εφαρμο?ζεται ιστοπαθολογικη? και κυτταρογενετικη? ανα?λυση των προι?ο?ντων της κυ?ησης.

Μύθος 2: Η γυναίκα πρέπει να χάσει τρεις κυήσεις στη σειρά πριν πάει στον γιατρό. Αυτό είναι κάτι που ίσχυε ως σύσταση κατά το παρελθόν. Σήμερα, με τις εξελίξεις στον γενετικό έλεγχο και στη διαγνωστική, τα ζευγάρια μπορούν να μάθουν περισσότερα από ποτέ για την απώλειά τους και πιθανώς για τους τρόπους πρόληψης. Επομένως, δεν υπάρχει λόγος να βιώσουν την απώλεια ενός μωρού τρεις φορές για να πάνε στον γιατρό. Η σύγχρονη άποψη είναι να ζητούν ιατρική βοήθεια όποτε νιώθουν ότι ανησυχούν, κυρίως όταν η γυναίκα έχει ηλικία άνω των 35 ετών.

Μύθος 3: Δεν υπάρχει θεραπεία για τις επαναλαμβανόμενες αποβολές. Όταν οι καθ’ έξιν αποβολές έχουν συγκεκριμένη ιατρική αιτία, η αντιμετώπισή της ασφαλώς και θα βοηθήσει το ζευγάρι. Για όλες τις περιπτώσεις, τεκμηριωμένο όφελος έχει η ιδιαι?τερη προσοχη? στην κυ?ηση και η ακολούθηση των βασικών συμβουλών υγείας (π.χ. προσεγμένη διατροφή, όχι κάπνισμα, αλκοόλ και καφές), ενώ θεραπείες που ωφελούν αλλά χρειάζονται περισσότερες μελέτες είναι η λήψη ασπιρίνης και/ή ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους από γυναίκες με αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο ή θρομβοφιλία, προγεστερόνης από τις γυναίκες με ανεξη?γητες πρω?ιμες και ο?ψιμες αποβολε?ς, και φυλλικού οξέος από γυναι?κες με ομοκυστεϊναιμι?α (αυξημένα επίπεδα του αμινοξέος ομοκυστεΐνη στο αίμα).

Αντιθέτως, θεραπείες χωρι?ς τεκμηριωμε?νο ο?φελος είναι η ανοσοθεραπει?α με πατρικα? λευκοκυ?τταρα η? τροφοβλαστικε?ς μεμβρα?νες και η χορη?γηση πολυβιταμινου?χων σκευασμα?των. Τέλος η λήψη κορτικοστεροειδών κατά το 1ο ήμισυ της κύησης ενδέχεται να βλάψει παρά να ωφελήσει τη γυναίκα με καθ’ έξιν αποβολές.

Μύθος 4: Μετά από μία αποβολή, το ζευγάρι πρέπει να περιμένει πριν ξαναδοκιμάσει. Αν και οι ειδικοί συμφωνούν πως η γυναίκα δεν πρέπει να πιεστεί να δοκιμάσει μια νέα εγκυμοσύνη πριν νιώσει ψυχικά έτοιμη, από οργανικής πλευράς υπάρχουν διχογνωμίες για το αν πρέπει το ζευγάρι να περιμένει για 3 ή περισσότερους μήνες ή να δοκιμάσει αμέσως μόλις νιώσει έτοιμο.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στις αρχές Ιανουαρίου 2016 στο περιοδικό Obstetrics and Gynecology έδειξε πως έπειτα από μια αποβολή χωρίς επιπλοκές νωρίς στην εγκυμοσύνη (πριν από την 13η εβδομάδα) τα ζευγάρια που προσπαθούν πάλι εντός τριμήνου έχουν 77% πιθανότητες επιτυχίας, ενώ όσα περιμένουν περισσότερο έχουν 23% πιθανότητες επιτυχίας.

«Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι δεν είναι υποχρεωτικό σε όλες τις περιπτώσεις να περιμένει το ζευγάρι να περάσουν τουλάχιστον τρεις μήνες από μια αποβολή για να δοκιμάσει ξανά» δήλωσε ο ερευνητής Dr. Enrique Schisterman, από το αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Παιδικής Υγείας & Ανθρώπινης Ανάπτυξης (NICHHD).

Επειδή, όμως, τα σύντομα μεσοδιαστήματα μεταξύ δύο κυήσεων έχουν συνδεθεί με αυξημένες πιθανότητες επιπλοκών, όπως η υπέρταση και ο πρόωρος τοκετός, για να ληφθεί μια σωστή απόφαση θα πρέπει να συνυπολογίζονται όλες οι πιθανές παράμετροι. Έτσι, η απόφαση πρέπει να είναι εξατομικευμένη για κάθε ζευγάρι ξεχωριστά.

Μύθος 5: Μια γυναίκα με επαναλαμβανόμενες αποβολές δεν θα αποκτήσει ποτέ μωρό. Τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι ακόμα και έπειτα από πέντε ή περισσότερες αποβολές, οι πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης παραμένουν πάνω από 50% και πιθανώς φθάνουν στο 65% σύμφωνα με το Αμερικανικό Συμβούλιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG).

Παρότι λοιπόν είναι σκληρό για το ζευγάρι να ακούει το «μη χάνετε το κουράγιο σας, προσπαθήστε ξανά όταν είστε έτοιμοι» γεγονός παραμένει πως οι καθ’ έξιν αποβολές δεν συνεπάγονται αυτομάτως μη απόκτηση παιδιού.