81 χρόνια από το 3ο Ολοκαύτωμα των Ανωγείων – Το χωριό που γεννήθηκε από τις στάχτες του τρεις φορές

1822, 1867 ΚΑΙ 1944 . Οι τρεις φορές στην ιστορία τους που καταστράφηκαν τα Ανώγεια. Με κάθε επισημότητα σήμερα το πρωί τελέστηκαν οι λαμπρές εκδηλώσεις μνήμης για τα 81 χρόνια από το τρίτο ολοκαύτωμα των Ανωγείων. Αρχικά τελέστηκε η δοξολογία στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννη, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου αλλά και η επιμνημόσυνη δέηση στην πλατεία «Αρμί» υπό την σκέπη του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγένιου.

Την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, κ. Κώστας Χατζηδάκης, ενώ παρόν ήταν και ο Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, Στρατηγός Δημήτριος Χούπης.

Η ιστορική μνήμη της 13ης Αυγούστου 1944 συνδέει το παρελθόν με το παρόν, υπενθυμίζοντας την ηρωική αντίσταση των Ανωγειανών απέναντι στη ναζιστική βαρβαρότητα. Εκείνη την ημέρα, το χωριό υπέστη ολοκληρωτική καταστροφή – ένα από τα πιο σκληρά πλήγματα στην ιστορία της Κρήτης – ως τιμωρία για την ανυποχώρητη στάση του απέναντι στην κατοχή.

Το Μάιο του 1822, στη θέση Σκλαβόκαμπος  Μαλεβιζίου, οι Ανωγειανοί νίκησαν τους Τούρκους, με αρχηγό τους το Βασίλη Σμπώκο. Το γεγονός αυτό, έγινε η αφορμή και στις 14 Ιουλίου του 1822, ο Σερίφ Πασάς που βρήκε το χωριό ερημωμένο από τους  κατοίκους του, οι οποίοι πολεμούσαν  στη Μεσσαρά, το λεηλάτησε και το έκαψε. Αυτό ήταν το πρώτο ολοκαύτωμα των Ανωγείων και έμελλε να ακολουθήσουν άλλα δύο.

Το 1867 ο Ομέρ πασάς κατέλαβε τ’ Ανώγεια και το Νοέμβριο του ίδιου έτους ο Ρεσίζ πασάς προέβη στο ολοκαύτωμα του χωριού για δεύτερη φορά, μόλις 45 χρόνια μετά από το πρώτο ολοκαύτωμα.

Οι κάτοικοι των Ανωγείων έλαβαν, ακόμα, μέρος στις επαναστάσεις του 1878 και του 1897 αλλά και στο Μακεδονικό και στον Ηπειρωτικό Αγώνα.