Ντουρνεράκια: Κρητικό ή Σέρβικο τραγούδι …;

19.23
 
Ντουρνεράκια. Ένας χορός που χορεύεται στην Κρήτη και έχει πάρει το όνομα του από τους στίχους του ομώνυμου τραγουδιού.
 
Πρόκειται για το γνωστό χασαπο-σέρβικο χορό, ο οποίος πέρασε στη δισκογραφία από τον Κώστα Μουντάκη την δεκαετία του 1960 (σε δίσκο 45″ και σε δίσκο – συλλογή 33″) . Από αφηγήσεις γνωρίζουμε ότι τουλάχιστον στο νομό Ρεθύμνου, χορεύονταν από τα τέλη του 19ου αιώνα.
 
Ποιο είναι όμως το τραγούδι που ταξίδεψε στη βαλκανική χερσόνησο και έφτασε έως και την Κρήτη για να καθιερωθεί ως “παραδοσιακός” χορός;

Πρόκειται για το Σέρβικο τραγούδι “Dunje Ranke” (Φρέσκο Κυδώνι)
το οποίο μπορείτε να ακούσετε:

 

 
και του οποίου οι στίχοι μεταφράζονται περίπου ως:
 
Πήγαινε σπίτι, φόρεσε το φόρεμα σου, φρέσκο κυδώνι,
Φρέσκα κυδώνια, νωπά κυδώνια, αχλάδια karamanke .
 
Πήγαινε σπίτι, χτένισου, φρέσκο κυδώνι,
Φρέσκα κυδώνια, νωπά κυδώνια, αχλάδια karamanke .
 
Ελάτε και πάλι να οδηγήσεις το χορό, φρέσκο κυδώνι,
Φρέσκα κυδώνια, νωπά κυδώνια, αχλάδια karamanke.
 
Απ’ ότι φαίνεται στους στίχους ως dunje ranke ή φρέσκο κυδώνι εννοείται το νέο κορίτσι. Οπότε ο ελληνικός στίχος που μετέφερε ο Κωστής Μουντάκης στη δισκογραφία και λέει: “Τα κορίτσια Σερβικά τα λένε Ντουρνεράκια” έχει βάση.

Οι στίχοι στην κρητική εκδοχή του τραγουδιού:

 
Τα κορίτσια Σερβικά τα λένε Ντουρνεράκια
και χορό τον είχανε τα ντελικανιδάκια
 
Ντουρνεράκια ντουρνεράκια ντουρ και παλαμάκια
Χρόνια περαζόμενα λεβέντες γεροντάκια
 
όλο χάρη κι ομορφιά με τα κοντά βρακάκια
Μες στσι φτωχογειτονιές και τα στενά σοκάκια
 
ξεφαντώναμε μαζί όλα τα χωριανάκια
Εποχές αξέχαστες με του σεβντά μεράκια
 
που χορεύαμε κι εμείς στην Κρήτη Ντουρνεράκια
Αντρες που φορούσανε τριζάτα στιβανάκια
 
και δαχτυλιδόνανε τα μαύρα τους μουστάκια.